Recent verschenen er veel berichten in de media over een wetenschappelijk artikel dat beweert dat 45% van de gevallen van dementie te voorkomen is. Hierbij werd ook gesuggereerd dat het dragen van een bril belangrijk zou zijn in de strijd tegen dementie. Helaas is dit niet zo eenvoudig, zo meldt Alzheimer Nederland. Het onderzoek richtte zich namelijk op onbehandeld zichtverlies en niet op zichtproblemen die met een bril opgelost kunnen worden. Hoewel wetenschappers aannemen dat het behandelen van slechtziendheid met een bril in lage- en middeninkomenslanden zou kunnen bijdragen aan het verminderen van dementie, ontbreekt er nog onderzoek om dit te bevestigen.
Op 31 juli publiceerde The Lancet een uitgebreid artikel over het voorkomen van dementie. Dit artikel noemde verlies van gezichtsvermogen als een risicofactor voor dementie. Het onderzoek binnen dit artikel richtte zich voornamelijk op oogziekten zoals staar, retinopathie en maculadegeneratie. Er werd echter niet gekeken naar slechtziendheid die met een bril verholpen kan worden. Dit is begrijpelijk, omdat het niet ethisch verantwoord is om een eenvoudig behandelbaar probleem te identificeren en vervolgens niet te behandelen. De onderzoekers wezen erop dat behandelbare zichtproblemen vaak voorkomen, maar er is geen onderzoek gedaan naar het effect van een bril op dementie.
Er is dus wel een verband gevonden tussen oogziekten en dementie, maar niet met slechtziendheid die met een bril opgelost kan worden. Dit betekent niet dat slecht zicht direct dementie veroorzaakt. Soms kunnen risicofactoren zowel schadelijk zijn voor het brein als voor de ogen, zoals roken, hoge bloeddruk en diabetes. In andere gevallen kan zichtverlies leiden tot sociaal isolement, minder lichamelijke beweging en een afname van activiteiten die de hersenen stimuleren. Het is bekend dat dergelijke activiteiten juist cruciaal zijn voor een gezond brein. Alzheimer Nederland adviseert om actief en nieuwsgierig te blijven, zelfs bij dementie, om het ziekteproces enigszins te vertragen.
Het idee dat 45% van de dementiegevallen te voorkomen is, lijkt in de praktijk onhaalbaar. De onderzoekers hebben honderden wetenschappelijke studies samengevat en geconcludeerd dat in theorie bijna de helft van de dementiegevallen te voorkomen zou zijn door alle risicofactoren wereldwijd uit te bannen. Dit betekent dat er wereldwijd geen slechte opleidingsmogelijkheden, luchtvervuiling, ongezond eten, gebrek aan beweging, sociale isolatie of depressie meer zouden mogen zijn. Hoewel het belangrijk is om ons bewust te zijn van deze mogelijkheden, moeten we voorzichtig zijn om dit op individueel niveau te vertalen. Veel risicofactoren kunnen niet door individuen zelf worden aangepakt. Dementie is daarom geen kwestie van ‘eigen schuld’. Mensen moeten de kans krijgen om gezonder te leven zonder schuldgevoelens. Wat zeker is: een gezonde levensstijl is zowel goed voor het hart als voor het brein.
