De vergrijzing in Nederland zal rond 2040 zijn piek bereiken, met een kwart van de bevolking ouder dan 65 jaar en een toenemend aantal 80-plussers. Dit leidt tot een toename van ouderen met reumatoïde artritis (RA) en andere reumatische aandoeningen, wat de zorg voor uitdagingen stelt. Dr. Marloes van Onna, reumatoloog in Maastricht UMC+, benadrukt dat oudere patiënten andere behoeften en wensen hebben dan jongere patiënten. Bij jongere patiënten ligt de focus op het remmen of stoppen van de ziekte, terwijl bij ouderen de behandeling vaak anders moet worden benaderd vanwege bijvoorbeeld de belasting van mantelzorgers en comorbiditeiten die soms belangrijker zijn dan RA zelf.
Van Onna publiceerde hierover in 2022 een artikel en presenteerde haar bevindingen tijdens EULAR 2023. Ze wijst erop dat we nu moeten nadenken over hoe we ouderen met multimorbiditeit, polyfarmacie en geriatrische syndromen optimaal kunnen behandelen. Dit vraagt om nieuwe benaderingen in diagnose, onderzoek naar uitkomstmaten en behandeling. Er is nog weinig kennis over de behandeling van ouderen met reumatische aandoeningen omdat zij vaak niet worden opgenomen in klinische trials. Ouderen hebben vaak niet de draagkracht om deel te nemen aan deze onderzoeken, wat leidt tot een gebrek aan evidence voor de effectiviteit van bepaalde behandelingen in deze groep.
Er is dringend behoefte aan meer studies die zich specifiek richten op oudere patiënten. Het meten van ziekteactiviteit bij ouderen is moeilijker omdat veel symptomen van RA overlappen met algemene ouderdomskenmerken, zoals gewrichtspijn en vermoeidheid. Van Onna noemt een Finse studie die aantoont dat slechts 15% van de 50-plussers voldoet aan de remissiecriteria voor RA, wat suggereert dat afkappunten voor remissie mogelijk anders moeten zijn voor oudere patiënten.
Van Onna voert verschillende onderzoeken uit om meer inzicht te krijgen in de specifieke behoeften van oudere RA-patiënten. Binnen het MUMC+ wordt het STAR-cohort opgezet, waarin uitkomsten bij oudere patiënten met en zonder RA worden vergeleken om verschillen, overeenkomsten en knelpunten te identificeren. Daarnaast vindt onderzoek plaats in verpleeghuizen, waar bewoners met en zonder dementie een volledig lichamelijk onderzoek van het bewegingsapparaat krijgen om veelvoorkomende klachten te identificeren en eenvoudige interventies te testen die de kwaliteit van leven kunnen verbeteren.
Volgens Van Onna moet hoge leeftijd niet uitsluitend worden gezien als een fase vol problemen en ziekten. Er zijn veel mogelijkheden om de uitkomsten voor oudere patiënten te verbeteren door proactief onderzoek en gerichte interventies. Hierdoor kunnen we ontdekken welke behandelingen het meest effectief zijn voor deze groep, waardoor hun welbevinden en onafhankelijkheid toenemen, zelfs in de laatste fase van hun leven.
