Louise Pigeaud werkt als arts op de spoedeisende hulp van het Reinier de Graaf ziekenhuis in Delft. Daarnaast promoveerde ze op alcoholvergiftigingen bij jongeren aan de Erasmus School of Health Policy & Management. Haar onderzoek laat een opmerkelijk beeld zien: jongeren drinken weliswaar minder dan tien jaar geleden, maar het aantal ziekenhuisopnames door alcohol stijgt juist.
Hoe komt het dat jongeren vaker met een alcoholintoxicatie in het ziekenhuis belanden, terwijl ze gemiddeld minder drinken?
"Dat is inderdaad tegenstrijdig. Sinds 2014 is de minimumleeftijd voor alcohol verhoogd naar 18 jaar en werd de NIX18 campagne gelanceerd. Jongeren drinken gemiddeld later en minder. Toch zien we dat het aantal jongeren dat met een alcoholintoxicatie in het ziekenhuis belandt juist is toegenomen. Pas de laatste jaren lijkt dit iets te stabiliseren."
Wat zag u op de spoedeisende hulp?
"Een jongen van zestien wordt binnengebracht door zijn vrienden. Hij is niet meer aanspreekbaar, heeft zichzelf ondergekotst en wordt in een rolstoel de afdeling ingereden. De jongeren gaven aan dat ze niet doorhadden dat ze dronken werden. Vaak hoor je: 'Ik had een black-out en was ineens weg.' Veel jongeren hebben geen idee wat alcohol met hun lichaam doet."
Welke risicofactoren spelen een rol?
"De jongeren die in het ziekenhuis belanden, zijn vaak al op andere terreinen kwetsbaar. Bijna de helft van hen heeft een psychische aandoening, zoals ADHD of een depressie. Ook komt problematisch alcoholgebruik in families vaak voor. Veel jongeren hebben ouders of familieleden met een alcoholverslaving en bijna de helft heeft hun ouders wel eens dronken gezien. Dat vergroot het risico dat jongeren zelf ook te maken krijgen met alcoholproblemen en mentale problematiek."
Uw onderzoek toont aan dat zestig procent van de opgenomen jongeren spierschade heeft. Hoe kan dat?
"Uit ziekenhuisdata blijkt dat zestig procent van de jongeren die met een alcoholintoxicatie wordt opgenomen tekenen van spierschade vertoont, en bij 4,4 procent gaat het zelfs om een ernstige vorm van spierverval. Vooral voor sportende jongeren is dat extra relevant. Je denkt dat je gezond bezig bent met sporten, maar als je veel drinkt, ondermijn je je eigen lichaam."
Waarom drinken jongeren eigenlijk?
"Een grootschalige Europese studie onder 52.000 jongeren laat zien dat jongeren vooral drinken vanwege de associatie met gezelligheid en plezier. Groepsdruk blijkt een veel kleinere rol te spelen dan vaak wordt gedacht. Ze zeggen zelf: alcohol hoort bij een feestje of een speciale gelegenheid. Dat beeld wordt versterkt door alcoholreclame en marketing die alcohol koppelt aan vrolijke momenten."
Wat doet het Reinier de Graaf ziekenhuis om herhaling te voorkomen?
"Het moment direct na de intoxicatie noemen we ook wel 'the golden hour'. De eerste uren zijn jongeren nog onder de indruk van wat er is gebeurd. Dat is hét moment om in te grijpen en bewustwording te creëren. Later op rustiger moment komen ze terug op de alcoholpoli om te reflecteren. Waar de jongeren eerst meer dronken dan hun leeftijdsgenoten, dronken ze zes tot twaalf maanden na hun opname juist minder alcohol dan leeftijdsgenoten. Ook bingedrinken nam af."
Wat moet er volgens u veranderen?
"Ik pleit voor een integrale aanpak: strenger handhaven van leeftijdscontroles, betere voorlichting op scholen en in gezinnen, en een verbod op alcoholreclame, zeker in de sportsector en op sociale media. Denk aan James Bond die een biertje drinkt, of influencers die reclame maken en doen alsof het supergezellig is. Dat beeld blijft hangen bij een puber. Jongeren associëren alcohol met plezier, maar onderschatten de risico's."
