Een groot deel van de gevallen van dementie kan mogelijk worden voorkomen door een gezonde leefstijl, zo blijkt uit observationeel onderzoek. De campagne "We zijn zelf het medicijn" van de Universiteit Maastricht en het Alzheimer Centrum Limburg wil meer bekendheid geven aan deze bevindingen, hoewel wetenschappers benadrukken dat het causale verband nog niet volledig bewezen is.
Uit epidemiologische observaties blijkt dat zeven risicofactoren - diabetes, overgewicht, roken, lage opleiding, depressie, hoge bloeddruk en weinig bewegen - verantwoordelijk zijn voor dertig procent van de gevallen van dementie. Alzheimer Nederland bevestigt dat dit percentage van de gevallen kan worden voorkomen door een gezonde leefstijl. Echter, onderzoekers waarschuwen dat het causale verband vooralsnog onduidelijk is en dat meer interventie-onderzoek nodig is om definitieve conclusies te trekken.
Sebastian Köhler, neuropsycholoog aan de Universiteit Maastricht en hoofdaanvrager van het Nederlands Dementie Preventie Initiatief, benadrukt de complexiteit van het onderzoek. Het consortium onderzoekt momenteel of er daadwerkelijk een causaal verband bestaat tussen leefstijlinterventies en dementiepreventie, aangezien correlatie niet hetzelfde is als causatie.
Het aantal gevallen van dementie neemt de komende jaren toe. In 2040 zal naar verwachting een half miljoen Nederlanders aan dementie lijden. De campagne richt zich daarom niet alleen op ouderen: ook voor mensen van rond de veertig jaar is het volgens de initiatiefnemers verstandig om met een gezonde leefstijl aan de slag te gaan. Deze leefstijl heeft bovendien effect op andere ernstige ziekten zoals hart- en vaatziekten, diabetes en overgewicht.
Het Alzheimer Centrum Limburg ontwikkelde de MijnBreincoach app om mensen te helpen bij het maken van gezonde keuzes. Onderzoek onder inwoners van de provincie Limburg toonde aan dat gebrek aan kennis een belangrijke drempel vormt voor een hersengezonde leefstijl, gevolgd door gebrek aan motivatie en tijd.
Ook in de regio Rotterdam-Rijnmond lopen vergelijkbare initiatieven. Professor Arfan Ikram van de Erasmus Universiteit Rotterdam ontwikkelt een methode die huisartsen moet helpen beoordelen of patiënten symptomen van dementie vertonen. Zijn onderzoek toont aan dat het risico op dementie met dertig procent kan afnemen door een gezonde leefstijl.
In december vond de vierde editie van de Rotterdam Memory Walk plaats, georganiseerd door de Erasmus MC Foundation. Het evenement was uitverkocht met tweeduizend deelnemers en bracht 228.570 euro op voor dementieonderzoek in het Alzheimercentrum Erasmus MC. De opbrengst wordt besteed aan onderzoek naar levenseindezorg bij dementie.
In Rotterdam worden groepswandelingen georganiseerd in parken en groenplaatsen in diverse stadsdelen. Tijdens wandelingen van anderhalf uur wordt aandacht gegeven aan loop- en wandeltechniek, ademhaling en coördinatie-oefeningen. Een groot deel van de deelnemers loopt al meerdere jaren wekelijks mee, velen op aanwijzing van hun huisarts of specialist.
De eerste tekenen van hersenschade ontstaan al meer dan twintig jaar voordat dementiesymptomen zichtbaar worden. Daarom benadrukken experts het belang om vanaf middelbare leeftijd - tussen de 40 en 45 jaar - te beginnen met preventieve maatregelen, hoewel definitief bewijs voor de effectiviteit van leefstijlinterventies nog wordt onderzocht.
