Suikerziekte, ook wel diabetes genoemd, treft meer dan een miljoen Nederlanders en kan het risico op dementie vergroten. Daarom ondersteunt Alzheimer Nederland het onderzoek van dr. Veerle van Gils van het Alzheimer Centrum Limburg naar de relatie tussen diabetes en dementie. De vraag die centraal staat is hoe diabetes precies invloed uitoefent op de hersenen.
Diabetes is een aandoening waarbij het lichaam niet goed in staat is om suiker (glucose) uit het bloed naar de cellen te transporteren. Dit gebeurt normaal gesproken met behulp van insuline. Bij diabetes type 1 produceert het lichaam onvoldoende insuline, terwijl bij diabetes type 2 de cellen minder gevoelig worden voor dit hormoon. Diabetes type 2, de meest voorkomende vorm, ontstaat vaak door een ongezonde leefstijl.
De effecten van een verhoogde bloedsuikerspiegel op de hersenen zijn schadelijk, vooral omdat de bloedvaten in de hersenen kwetsbaar zijn. Dit kan leiden tot vasculaire dementie, een vorm van dementie veroorzaakt door schade aan de bloedvaten. Door deze schade ontvangen hersencellen minder voedingsstoffen en kunnen verbindingen tussen cellen beschadigd raken. Bovendien kunnen kleine bloedingen in de hersenen optreden, wat leidt tot microscopische schade. Hoewel de gevolgen in eerste instantie onopgemerkt blijven, kunnen later problemen ontstaan met cognitieve functies zoals aandacht en planning.
Om het risico op diabetes type 2 en daarmee op dementie te verminderen, zijn preventieve maatregelen cruciaal. Een gezonde leefstijl, met gevarieerde voeding, voldoende beweging en een gezond gewicht, speelt hierbij een sleutelrol. Hoewel diabetes niet genezen kan worden, kan het door een goede controle van de bloedsuikerspiegel beter beheerst worden, wat ook het risico op hersenschade verkleint.
Dr. Van Gils onderzoekt specifiek de relatie tussen diabetes type 2 en de ziekte van Alzheimer. In haar onderzoek gebruikte ze gegevens van het Framingham-onderzoek in de Verenigde Staten. Ze ontdekte dat een hoge bloedsuiker geassocieerd is met een toename van tau-eiwitten, die een rol spelen bij alzheimer, maar niet met amyloïde-eiwitten, die vaak eerder optreden bij deze aandoening. Dit suggereert dat diabetes mogelijk minder bijdraagt aan alzheimer en meer aan andere vormen van dementie, zoals vasculaire dementie.
Door verder gebruik te maken van historische bloedmonsters en nieuwe technieken om alzheimereiwitten te meten, hoopt Van Gils meer inzicht te krijgen in hoe diabetes type 2 en dementie met elkaar verbonden zijn.
