Het aantal zzp’ers dat stopt is in de eerste helft van 2024 met dertig procent toegenomen ten opzichte van 2023, dat blijkt uit cijfers van de Kamer van Koophandel (KvK) die Ondermening.nl in handen heeft. Het gaat om ruim 77.000 zelfstandigen die zich uitschrijven uit het handelsregister. In de eerste helft van 2023 betroffen dat er nog zo’n 60.000. Een mogelijke reden voor het gestegen aantal uitschrijvingen is de aangekondigde handhaving op de wet DBA die schijnzelfstandigheid tegen moet gaan. Zo ziet ook Frank Alfrink, voorzitter van branchevereniging ZZP Nederland.
Net als het handelsregister, merkt de branchevereniging voor zzp’ers ook dat het aantal uitschrijvingen flink stijgt. “We vragen stoppende leden vaak naar de reden van hun uitschrijving, de laatste tijd is het antwoord steeds vaker dat ze in loondienst gaan”, aldus de voorzitter van ZZP Nederland. Zij zien vooral veel stoppende zelfstandigen binnen de publieke sector. “Het zijn met name zelfstandigen die werkzaam zijn binnen de overheid, zakelijke dienstverlening en de zorg. Je hoort zelfs dat er in de wandelgangen van de Tweede Kamer memo’s rondgaan over dat ministeries geen zelfstandigen meer in mogen huren vanaf 1 januari.”
Dat het verscherpte toezicht op de wet DBA zelfstandigen bezig houdt, is al langer duidelijk. Uit cijfers schemert inmiddels ook door dat het niet alleen de arbeidsrelatie tussen werkgevers en zelfstandigen onder druk zet, maar ook toekomstige zelfstandigen afschrikt. Zo startten er in het eerste half jaar van 2023 nog 120.245 zzp’ers, in 2024 zijn dat er 110.515, zo'n tienduizend minder.
Wat betreft de branchevereniging wordt door het aankondigen van de handhaving op schijnzelfstandigheid, het speelveld voor zelfstandigen onnodig platgeslagen. “Je merkt dat veel zelfstandigen en opdrachtgevers nu in het midden van het spectrum willen blijven zitten omdat ze simpelweg niet weten wat ze te wachten staat. Tegelijkertijd zien we dus ook veel stoppers. We zagen dit ook al gebeuren toen de wet DBA in 2016 vol onduidelijkheid werd aangekondigd: als je doet wat je deed, krijg je wat je kreeg. Iedereen wil het maar al te graag goed doen, maar hoe dan?”
Volgens de branchevereniging kan er dan ook beter gefocust worden op het ‘laaghangend fruit’. “Ga bijvoorbeeld eerst eens handhaven bij zzp’ers die tegen een veel te laag tarief werken. Een afwasser die €15,- per uur rekent kan zijn ondernemersrisico’s niet dekken, net als arbeidsmigranten die tegen een bespottelijk uurloon in de glastuinbouw- of vleessector werken. Onze boodschap aan Den Haag is: breng focus aan. Laat de echte ondernemers met rust.”
Hoewel veel zelfstandigen de onduidelijke gang van zaken hekelen en ‘schreeuwen om duidelijkheid’, blijken ze volgens de branchevereniging aan het eind van de streep altijd veerkrachtig te zijn. “Het komt hoe dan ook goed, het zijn ondernemers. Als zij een muur op zich af zien komen gaan ze niet staan wachten. Linksom, rechtsom, boven- of onderlangs, veel van hen overkomen het obstakel wel. Tegelijkertijd zien we dus een flinke toename in het aantal stoppers. Er had een hoop onrust voorkomen kunnen worden door meer duidelijkheid vanuit de wetgever.”
