Het stadsbestuur van Rotterdam heeft besloten om de erfpachtsystematiek en de berekeningen die daarbij horen, te moderniseren. Door de fors gestegen grondprijzen in combinatie met verouderde rekenmethodiek, werden veel erfpachters bij het eind van hun contract geconfronteerd met forse kostenstijgingen. Het overkopen van grond werd voor veel eigenaren onbereikbaar. Ook de canon voor nieuwe erfpachtcontracten dreigde fors hoger te worden. Rotterdam komt de erfpachters in de stad daarom tegemoet. Eerder werd al besloten het canonpercentage te verlagen tot 3,06% van de grondwaarde. Deze week werd besloten om de verkoopprijs voor de grond voor woningeigenaren met grond in erfpacht te maximeren op 60% van de taxatiewaarde. Het college heeft de gemeenteraad hier vandaag over geïnformeerd.
Vorig jaar begon de gemeente met het informeren van alle erfpachters van wie het tijdelijke erfpachtcontract afloopt. Hierdoor ontstonden er zorgen bij erfpachters over de betaalbaarheid. “De gemeente heeft goed naar deze zorgen geluisterd. Wij wilden een oplossing die voor de eigenaren redelijk voelt. Dus heeft de gemeente aanvullend onderzoek laten doen en waardevolle input gekregen van belangenorganisaties. Het resultaat is een gebalanceerde oplossing”, zegt wethouder Chantal Zeegers van Klimaat, Bouwen en Wonen.
Met deze moderniseringsslag krijgen erfpachters meer financiële zekerheid doordat het systeem beter aansluit op de huidige woningmarkt. Erfpachters hebben de keuze om de oplossing te kiezen die het beste bij hun persoonlijke situatie past. Als het tijdelijk erfpachtcontract afloopt, kan de erfpachter zelf kiezen: of maandelijks canon (grondhuur) betalen, op basis van de actuele grondwaarde, of de grond onder de woning kopen.
Maandelijks canon betalen
- De gemeente heeft vorig jaar al het canonpercentage verlaagd van 5,11% naar 3,06 % van de actuele grondwaarde. Hierdoor zijn de canonbedragen nu vergelijkbaar met andere G4-gemeenten en de maandlasten lager. De gemiddelde woningeigenaar betaalt in 2025 €164 euro netto per maand.
- Erfpachters die de canon niet kunnen betalen kunnen een beroep doen op een nieuwe regeling voor uitstel van betaling. Deze regeling betekent dat, zodra de woning wordt verkocht, de uitgestelde canon aan de gemeente wordt betaald uit de overwaarde van de woning. Is er nu al sprake van overwaarde, dan kan de erfpachter daaruit zijn canon betalen.
- Voor erfpachters die na afloop van hun huidige contract ervoor kiezen om periodiek canon te blijven betalen, onderzoekt de gemeente hoe een reductie van 25% kan worden toegepast op de berekeningssystematiek van de nieuwe periode. Dit wordt momenteel juridisch onderzocht.
Grond onder de woning kopen
- Erfpachters die de grond onder hun woning willen kopen, betalen nooit meer dan maximaal 60% van de actuele grondwaarde. De prijs voor de grond wordt berekend naar 1 januari 2024. Met dit besluit wordt het kopen van de grond voor veel woningeigenaren flink goedkoper. Kopen is nog steeds een vrije keuze, het hoeft niet. Elke woningeigenaar krijgt dit aanbod eenmalig in de komende vijf jaar. Daarna wordt de koopsom structureel maximaal 75% van de grondwaarde.
- Voor erfpachters die het niet eens zijn met de onafhankelijke taxatie van de grond, stelt de gemeente een procedure open waarbij drie deskundigen een bindend oordeel vellen. Daarmee krijgen erfpachters onafhankelijke rechtsbescherming.
- Mensen die een woning op erfpacht kopen kunnen ook de grond kopen voor een prijs die wordt berekend op basis van de grondwaarde bij uitgifte (historische grondwaarde). Daarvoor gelden wel voorwaarden: het erfpachtcontract moet nog binnen een periode van 50 jaar afkoop zitten en de erfpachter moet binnen een maand na aankoop van de woning een aanvraag indienen. Deze bestaande regeling uit 1988 wordt weer volledig toegepast. De afgelopen jaren was deze regeling niet altijd volledig uitgevoerd. Dat zetten we nu recht. De erfpachters die dat betreft worden daarover geïnformeerd.
De meeste erfpachters in Rotterdam hebben een contract voor 99 jaar dat nog lang doorloopt. Zij hebben ook de eerste 50 jaar canon vooruitbetaald. Daardoor betalen ze op dit moment alleen hun hypotheek. Als die periode van 50 jaar voorbij is, hebben ze nog 49 jaar contract waarvoor ze moeten betalen. Ze kunnen dan kiezen: de canon gaan betalen of de grond kopen. Als de erfpachter kiest voor canon betalen, betaalt hij in 2025 gemiddeld €164 euro netto per maand. Als hij de grond wil kopen (dat kan op elk moment), wordt eerst de grond getaxeerd. Daarna wordt berekend welke prijs de erfpachter moet betalen. Die prijs is ook afhankelijk van de resterende looptijd van het contract. Hoe langer het contract nog loopt, hoe lager de prijs die de erfpachter voor de grond moet betalen. De uitkomst van die berekening wordt nu eenmalig voor alle woningeigenaren begrensd tot 60% van de grondwaarde. De gemiddelde grondwaarde in Rotterdam is ongeveer €100.000,- Dus de gemiddelde erfpachter betaalt bij aankoop maximaal € 60,000,- en vaak ook minder. Deze begrenzing heeft vooral effect voor erfpachters die dicht bij het einde van hun contract zitten. Het kan voor hen tienduizenden euro’s schelen.
Zeegers: “Met deze aanpassingen, kan iedere erfpachter de keuze maken die het beste bij hem of haar past. We maken hiermee een duidelijk gebaar dat tegelijkertijd ook financieel verstandig is voor de stad als geheel. Immers, we hebben als college rekening te houden met de belangen en de portemonnee van alle Rotterdammers. We blijven de komende tijd in gesprek met erfpachters en belangenorganisaties over een goede uitvoering van de nieuwe regels”.
