Op initiatief van de Jonge Klimaatbeweging, Grootouders voor het Klimaat en Groene Kerken luiden kerken de noodklok voor het klimaat. Klimaatklokken, dus. Maar kerken van wie de klokkentoren formeel eigendom van de gemeente Rotterdam is, mogen van de VVD-wethouders Versnel en Lansink-Bastemeijer niet meedoen. Voor de fractie van de ChristenUnie Rotterdam is dat “volstrekt onbegrijpelijk.”
Gevraagd om uitleg wijst de verantwoordelijk wethouder op het zogenaamde ‘toetsingskader’ dat normaal gesproken gebruikt wordt voor bouwwerken als de Erasmusbrug en de Hofpleinfontein: omdat de initiatiefnemers van de klimaatklokken hun actie hebben opgezet onder verwijzing naar de aanstaande kabinetsformatie, gaat het om een ‘politiek statement’ en daar mogen de bewuste kerkklokken als overheidseigendom niet voor worden gebruikt.
Op deze argumentatie is echter veel af te dingen, vindt CU-burgerraadslid Gerben van Dijk. ”Allereerst kun je je afvragen waarom de gemeente zich überhaupt nog bemoeit met het al dan niet luiden van deze kerkklokken. Na ruim tweehonderd jaar van goede verstandhoudingen zou je toch moeten kunnen spreken van een vertrouwensrelatie waarin kerken als gebruikers niet zonder meer hun klokken luiden – een vertrouwensrelatie die nu onder druk komt te staan door een misplaats machtswoord vanuit de overheid. Een kerktoren is geen dood gebouw zoals de Erasmusbrug, maar nauw verweven met een levende gemeenschap. Het past de gemeente daarom niet om haar eigendomspositie te gebruiken om initiatief vanuit de samenleving te beknotten en deelname aan de actie klimaatklokken te blokkeren.’’
Dan het argument dat het om een ‘politiek statement’ zou gaan. ‘’Dit wordt’’, aldus Van Dijk, ‘’opgehangen aan het feit dat de initiatiefnemers van de klimaatklokken blijkens hun eigen website niet alleen aandacht vragen voor het klimaat: ze roepen ook op tot ambitieus klimaatbeleid. Maar dat is hen toch nauwelijks kwalijk te nemen? Toen de stad zich eerder solidair verklaarde met Oekraïne en de Erasmusbrug geel en blauw uitlichtte, stond dit toen helemaal los van het verlangen naar vrede en gerechtigheid? Als de stad oranje kleurt om aandacht te vragen voor vrouwenrechten en femicide, staat dit dan helemaal los van de wens om deze rechten daadwerkelijk te borgen en femicide eindelijk effectief tegen te gaan? Het onderscheid tussen een zogenaamd ‘neutraal’ blijk van betrokkenheid en een ‘politiek statement’ telt misschien in de papieren werkelijkheid van het stadhuis, maar is in de praktijk voor niemand in de stad te begrijpen. Wat is je solidariteit waard, als het volledig los staat van actie? Juist rond het thema klimaat wringt het dat de wethouder zich verschuilt achter neutraliteit en de klimaatklokken diskwalificeert als politiek statement.’’
Klimaatverandering overstijgt particuliere politieke belangen ‘’en gaat ons allen aan. Juist een stad als Rotterdam zou dat moeten begrijpen’’, aldus Van Dijk, die iedereen eraan herinnert dat het stadsbestuur van Rotterdam al eerder zelf de ‘klimaatnoodtoestand’ afgekondigd. Op 1 december 2018 deed de gemeente al eens mee met een landelijke actie van Greenpeace en luidde haar klokken – diezelfde klokken, dus – om aandacht te vragen voor het klimaat.
Van Dijk: ‘’Door kerken te weigeren hun klimaatklokken te luiden, maakt de wethouder zelf het klimaat tot politiek. Natuurlijk staat de wethouder formeel in zijn recht. Zolang die achterhaalde regeling uit 1798 niet bij de tijd wordt gebracht, bepaalt de gemeente of de klokken klinken. Als de wethouder zich blijft verschuilen achter het misplaatste verwijt dat de initiatiefnemers een ‘politiek statement’ maken, dan daagt de ChristenUnie hem bij dezen uit: kom zelf met een ‘neutraal’ initiatief dat wel binnen de papieren werkelijkheid van het stadhuis past. Hoe dan ook: luid die kerkklokken, want het is vijf voor twaalf voor het klimaat.”
