De financiële prestaties van algemene ziekenhuizen zijn in het afgelopen jaar verder verslechterd. “Hoewel de achteruitgang begrijpelijk is gezien de huidige fase in de transformatie van de zorg, bedreigt het gebrek aan financieel perspectief voor de ziekenhuizen wel een goede overgang naar passende zorg”, zegt Vincent Eversdijk, voorzitter van de branchegroep Zorg bij BDO Accountants & Adviseurs.
Acht ziekenhuizen schreven vorig jaar rode cijfers. Een jaar eerder waren dat er twee. Bijna de helft van de ziekenhuizen behaalde een resultaat van minder dan 1% van de omzet. Dit is opnieuw een verslechtering ten opzichte van voorgaande jaren. De zorg staat op een kantelpunt: transformatie naar passende zorg vraagt om een passend financieel perspectief.
Dit blijkt uit de jaarlijkse Benchmark Ziekenhuizen. Hierin rapporteert BDO over de financiële situatie van de Nederlandse ziekenhuissector en worden ziekenhuizen en gerangschikt op basis van hun financiële prestaties over 2023.
In het Integraal Zorgakkoord (IZA), dat in het najaar van 2022 is ondertekend door partijen uit de zorg, welzijn en ondersteuning, is de transformatie naar passende zorg de rode draad. Uitgangspunt is het realiseren van de juiste zorg op de juiste plek, samen met de patiënt en met een focus op gezondheid. Dit is niet zomaar geregeld en de resultaten zullen pas in de komende jaren zichtbaar worden. In de tussentijd bleven in 2023 ook structurele problemen als dalende operationele resultaten, oplopende investeringsachterstanden, verouderd vastgoed, stijgende kosten en het aanhoudende personeelstekort bestaan.
Het gemiddelde rapportcijfer voor de financiële prestaties van algemene ziekenhuizen daalde in 2023 naar een 5,5. In 2022 was dit nog een 7,1. Dit wordt deels veroorzaakt door de negatieve ontwikkeling van het resultaat bij de ziekenhuizen (-10% in 2023). Daarnaast is dit jaar de beoordelingssystematiek geactualiseerd en worden nu ook de ouderdom van het vastgoed van ziekenhuizen (vastgoedouderdomsratio) en de mate waarin ziekenhuizen in staat zijn om schulden af te lossen (financieringsleverage) meegewogen in het rapportcijfer .
Voor universitair medische centra (UMC’s) is de financiële situatie over 2023 iets minder nijpend. Het gemiddelde rapportcijfer van UMC’s daalde van een 7,6 naar een 7,0. In tegenstelling tot de algemene ziekenhuizen is het resultaat in procenten van de omzet, de resultaatmarge, bij de universitaire medische centra in 2023 gestegen, deels door incidentele resultaten. Door de gewijzigde beoordelingssystematiek daalt het rapportcijfer alsnog.
In de jaarlijkse Benchmark Ziekenhuizen onderzoekt BDO Accountants & Adviseurs de financiële gezondheid van ziekenhuizen en universitaire medische centra. Dit jaar zijn 59 algemene ziekenhuizen en 7 universitaire medische centra onderzocht.
