Els woont al haar hele leven in Rotterdam. Ze is vijftig, werkt in de zorg en heeft twee kinderen. Op het eerste gezicht lijkt haar leven op orde, maar achter de voordeur speelde zich jarenlang iets af wat ze zelf niet meteen als mishandeling herkende. “Het begon met kleine opmerkingen. Kritiek op hoe ik eruitzag, op wat ik zei, wie ik sprak. En dat werd langzaam iets anders. Dingen die ik niet meer mocht doen. Boosheid als ik iets verkeerd zei. Uiteindelijk ging het ook fysiek mis.”
In de eerste helft van 2024 werden in Rotterdam-Rijnmond 3.510 meldingen gedaan van (ex-)partnergeweld. Dat is het hoogste aantal van de drie onderzochte regio’s. Els is één van de mensen achter dat cijfer. Ze deed zelf een melding bij Veilig Thuis, nadat de situatie thuis onhoudbaar werd. “Ik schaamde me. Ik werk zelf in de zorg, ik weet wat mishandeling is. En toch duurde het jaren voordat ik mezelf toestond te zeggen dat ik slachtoffer was.”
Volgens haar ging het niet alleen om de klappen. “Het ging vooral om macht. Hij bepaalde alles. En ik paste me steeds meer aan. Omdat ik dacht: dan wordt hij niet boos. Maar boos werd hij toch. Het was alsof ik steeds kleiner werd.”
Els vertelt hoe ze op een dag tijdens haar werk instortte. “Ik moest even naar buiten, gewoon ademen. Een collega volgde me en vroeg wat er aan de hand was. Toen kwamen de tranen.” Dankzij die collega kwam ze in contact met een maatschappelijk werker, die haar aanmoedigde om contact op te nemen met Veilig Thuis. “Dat gesprek was het begin van alles. Ze geloofden me en ze vertelden me dat ik niet alleen was.”
Het idee dat partnergeweld alleen voorkomt bij mensen met weinig opleiding of in sociaal kwetsbare situaties, noemt Els gevaarlijk. “Dat beeld klopt niet. Ik heb een baan, een huis, ik functioneer. Maar achter de schermen was ik kapot. En ik kende meerdere vrouwen in mijn omgeving die iets soortgelijks mee hadden gemaakt, maar niets zeiden.”
Dat blijkt ook uit de statistieken. Niet alle gevallen worden gemeld. En wanneer dat wel gebeurt, is er vaak al sprake van een langdurig patroon. In Rotterdam-Rijnmond ging het in het eerste halfjaar van 2024 om ruim 14 procent van alle meldingen in Nederland. Hoewel partnergeweld vaak wordt geassocieerd met vrouwelijke slachtoffers, zijn ook mannen hier regelmatig het slachtoffer van. Uit gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat in 2022 ongeveer 8 procent van de mannen aangaf in de voorgaande twaalf maanden slachtoffer te zijn geweest van huiselijk geweld.
Els woont inmiddels niet meer in dezelfde woning. “Dat heeft lang geduurd. Er waren kinderen, een gedeeld huis, angsten. Maar het is gelukt.” Toch is de nasleep voelbaar. Ze praat met een hulpverlener en zit bij een lotgenotengroep. “Soms denk ik: had ik het eerder moeten zien? Had ik eerder weg moeten gaan? Maar ik weet nu dat die vragen je niet helpen. Je doet wat je kunt, met de kracht die je op dat moment hebt.”
Ze hoopt dat mensen stoppen met oordelen en meer vragen gaan stellen. “Als je iemand kent die zich terugtrekt, die ineens anders reageert, wees dan niet bang om te vragen: gaat het wel goed met je? Die ene vraag kan het verschil maken.”
Wat haar boodschap is aan anderen in een vergelijkbare situatie? Els denkt even na. “Wacht niet op het moment dat het ondraaglijk wordt. Als je ergens diep vanbinnen voelt dat iets niet klopt, vertrouw dan op dat gevoel. En praat. Met wie dan ook. Zolang je maar niet stil blijft.”
Els is een gefingeerde naam en staat voor alle Rotterdamse mensen die geconfronteerd worden met partnergeweld. Veilig thuis is bereikbaar op het gratis telefoonnummer 0800 2000.
