Daar sta je dan bij het Belasting & Douane Museum in Rotterdam, oog in oog met een tentoonstelling die luistert naar de titel: “Toeslagen Tragedie”. Tragedie?! Alsof het ging om een natuurverschijnsel. Een overstroming. Een neergestorte meteoriet. Terwijl het gewoon een keihard, bureaucratisch schandaal was. Met opzet. Met schade. Met duizenden slachtoffers. En ja: met een overheid die zijn eigen burgers de afgrond in duwde.
Tragedie klinkt vriendelijk. Poëtisch bijna. Alsof we met z’n allen zachtjes “ach wat erg” moeten mompelen en verdergaan met ons leven. Maar dit was geen Grieks drama. Dit was systeemgeweld. Kafka met een Excel-sheet.
En juist in Rotterdam kwam de klap keihard aan. Hier zijn duizenden gezinnen de vernieling in geholpen. In Lombardijen. IJsselmonde. Kralingen. Geen fictie, geen toneel. Gewoon mensen. Je buren.
Neem mijn halfzus Rosa, Zuidelijk temperament, getinte huid, zegt waar het op staat. Zij werd bijna slachtoffer. Ze had het ‘geluk’ dat ze op tijd hulp vond. Maar ook zij werd al verdacht gemaakt. Omdat ze luidruchtig protesteerde. Omdat ze temperament had. Omdat ze niet in het bureaucratisch keurslijf paste. En vooral vanwege de achternaam van haar moeder. Want wie afwijkt, krijgt een vergrootglas op z’n leven.
En dan komt zo’n museum, dat nota bene belasting en douane als expertise heeft, doodleuk met de term tragedie. Nee. Dit was een schandaal. Zeg dat dan ook. Net zoals voormalig premier Rutte het noemde, die overigens aan de wieg stond van dit schandaal.
Daarom stellen Rosa en ik een actie voor. Voor de deur van het museum. Met duizenden lege, blauwe enveloppen, één voor elk slachtoffer. En een rode kaart voor elke onterechte terugvordering. Wij met rode kaarsen in ons hand. Schreeuwend om gerechtigheid, niet alleen compensatie maar benoeming. Het Toeslagen Schandaal! En zo moet het ook genoemd worden. Geen maskering, geen verbloeming.
Tragedie? Hou toch op. Rotterdam verdient de waarheid. En wij staan vooraan om die in de etalage te zetten.
